Incredible อินเดีย ๙
พาราณสี และ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน
“เอื้อยนาง”
พระจันทร์ที่ไม่เต็มดวงเพิ่งโผล่พ้นขอบฟ้า เมื่อเรือพาเราถอยห่างจากท่าน้ำที่กำลังมีพิธีคงคาอารตีอยู่ พราหมณ์สองคนผู้ประกอบพิธีกำลังชูคบไฟขึ้นควงเหมือนดั่งนักรบควงคธาในพิธีสวนสนาม เป็นภาพที่ยังดึงดูดสายตาให้เล็งแล ณ จุดนั้น แม้ขณะค่อย ๆ ถอยห่างออกมา
เสียงกลองในพิธีถูกกลบด้วยเสียงเครื่องยนต์ของเรือ เช่นกับแสงไฟเรืองรองของพิธีบนฝั่งน้ำค่อย ๆ เล็กลง และไกลออกไป เพราะเรือพาเราถอยห่างไกลออกไปเรื่อย ๆ ที่สุดก็ลับหายไปจากสายตา แต่พระจันทร์บนฟ้ายังส่องแสงนวลลงมาอาบไล้พาราณสีเมืองศักดิ์สิทธิ์ บนฝั่งแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์
ขอทาน และเด็กขายมาลัย ขายกระทงดอกดาวเรืองยังคงทำหน้าที่เมื่อเราก้าวขึ้นฝั่ง เป็นของคู่กันที่ใดยิ่งศักดิ์สิทธิ์มาก ขอทานก็ยิ่งมีมาก เพราะผู้มาแสวงบุญมีมากก็จะประกอบบุญมากไปด้วย เป็นเหตุเป็นผลอันเกี่ยวเนื่อง โอบอุ้มอุปถัมภ์ซึ่งกันและกัน ดั่งเช่นพาราณสีที่ดำรงความศักดิ์สิทธิ์ในจิตผู้ศรัทธาสืบเนื่องมากว่า ๔,๐๐๐ ปี และศรัทธานั้นแหละที่เรียกเอาผู้อยากรู้อยากเห็นอย่างเรามารวมกันแน่นฝั่ง แน่นลำเรือ ด้วยอัศจรรย์ใจในความศรัทธาแห่งพาราณสี สร้างรายได้ให้อินเดียในแต่ละปีไม่น้อยเลย
เราผู้เป็นทายาทศรัทธาในพระพุทธองค์ ย่อมได้รับการถ่ายทอดให้รับรู้ชื่อเสียงและเรื่องราวที่เกี่ยวเนื่องกับพาราณสีมาจนคุ้นเคย ทั้งในตำนาน เรื่องแต่ง และพุทธประวัติ จนไม่รู้สึกแปลกแยกกับคำว่า พาราณสี แห่งแคว้นกาสี แต่พาราณสีที่ได้มาเห็นกับตานี่ต่างหากที่ทำให้จินตนาการแปรเปลี่ยน
สถานที่คู่กันกับพาราณสีที่เราได้รับรู้มาอีกแห่งก็คือ ป่าอิสิปตนมฤคทายวันไง เป็นป่าที่ปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ผู้คอยติดสอยห้อยตามเจ้าชายสิทธัตถะครั้งบำเพ็ญทุกรกิริยาอยู่ที่ภูเขาดงคสิริด้วยเชื่อในการทำนายว่า เจ้าชายพระองค์นี้จะสำเร็จโพธิญาณ ตัวจะได้ฟังธรรมก่อนใคร แต่ครั้นพระองค์หันมาเดินทางสายกลาง กลับเสวยอาหารบำรุงพระวรกาย ทั้งห้าก็หันหลังให้ ทิ้งพระองค์หนีมาอยู่ป่าอิสิปตนมฤคทายวันใกล้เมืองพาราณสีนี้เอง จนพระองค์ได้ตรัสรู้และเสวยวิมุติครบ ๔๙ วันแล้ว จึงได้เสด็จดำเนินมาเพื่อโปรดพราหมณ์ทั้งห้าคนจนเกิดดวงตาเห็นธรรม และท่านโกณฑัญญะได้บวชเป็นพระภิกษุรูปแรกของพุทธศาสนา วันต่อ ๆ มาอีก ๔ ท่านก็ได้บวชเป็นพระภิกษุเช่นกัน ป่านี้จึงกลายเป็นสถานที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งในพุทธศาสนา
พระพุทธองค์เสด็จออกจากอุรุเวลาเสนานิคม แคว้นมคธ มายังป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แคว้นกาสีแห่งนี้ก็เพื่อ โปรดปัญจวัคคีย์ที่เคยอุปัฏฐากแล้วหนีมา ระยะทางห่างกันราว ๒๐๐ กิโลเมตร
“คืนนี้เราจะค้างคืนที่วัดไทยสารนาถ พรุ่งนี้จะได้ไปกราบไหว้ธัมเมกขัมเจดีย์ และสถูปอื่น ๆ แต่เช้า”
ผู้จัดการคณะบอก เธอหมายถึงสถูปโบราณหลายแห่งในอิสิปตนมฤคทายวัน ซึ่งเป็นจุดหมายหนึ่งของคณะเดินทางสัญจรแสวงบุญในอินเดียปัจจุบัน
สารนารถเป็นชื่อที่ตั้งใหม่ เป็นตำบลหนึ่งในเขตเมืองพาราณสี ห่างออกไปทางด้านตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ ๑๐ กิโลเมตร เดิมคือป่าอิสิปตนมฤคทายวัน สมัยพุทธกาลเป็นที่ชุมนุมของเหล่าฤษี ต่างมาแสดงอิทธิฤทธิ์ผลการบำเพ็ญเพียรศึกษาของตน เพื่อแสวงหาลูกศิษย์และผู้ศรัทธา ดังเช่นปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ ที่ละจากพระพุทธองค์จากแคว้นมคธมา
กว่า ๔,๐๐๐ ปีมาแล้วที่ชาวฮินดูยังเชื่อถือในความศักดิ์สิทธิ์ของแม่น้ำคงคา ณ พาราณสี และยึดมั่นว่าครั้งหนึ่งในชีวิตจะต้องมาอาบน้ำชำระบาป ณ ริมฝั่งพระแม่คงคาเมืองพาราณสีให้ได้ แม้ตายก็ต้องได้เผาที่พาราณสี จึงมีผู้รู้สึกว่ากำลังชราหรือเจ็บป่วยใกล้ความตายร้องขอลูกหลานให้พามา ณ พาราณสี นอนใกล้ฝั่งแม่น้ำที่จะนำพาสู่สรวงสวรรค์ อย่าแปลกใจเลยหากได้ยินว่าที่นี่มีหอพัก หรือโรงแรมบริการผู้มานอนรอความตาย นั่นเป็นความศรัทธาและเชื่อมั่นในดวงจิตที่ใครก็ไม่มีสิทธิ์ไปสงสัย
พาราณสีจึงคึกคักด้วยผู้คนเสมอมา ป่าอิสิปตนมฤคทายวันที่ร่มรื่นสวยงามอยู่ไม่ไกลจากพาราณสีเป็นที่ชุมนุมของเหล่าฤษีชีไพร และกลายเป็นที่ที่พระพุทธองค์ได้แสดงปฐมเทศนา เกิดผู้ศรัทธามากมายจนที่นี่กลายเป็นอารามที่จำพรรษาแรกของพระภิกษุในพุทธศาสนา
ป่าอิสิปตนมฤคทายวันกลายเป็นอารามเจริญขึ้น และเสื่อมลงหลายยุคสมัย เพราะแนวคิดแบบพราหมณ์ยังฝังแน่นในชมพูทวีปที่มีหลายแคว้นแบ่งแยกเป็นอิสระ จนกระทั่งสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช(ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๓-๔)ทรงเป็นนักรบเก่งกล้าสามารถรวบรวมเอาแคว้นต่าง ๆ เข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทรงเลื่อมใสในพุทธศาสนา หลังจากทำการเข่นฆ่าในสงครามมามากแล้วจึงหันมาบำเพ็ญบุญรื้อฟื้นและเผยแพร่พุทธธรรม ทรงเดินทางเสาะหาสถานที่สำคัญ ๆ และทรงโปรดสร้างเสาหินตั้งไว้เป็นหลักฐานหมุดหมายของสถานที่นั้น ๆ เรียกกันว่า “เสาอโศก” ซึ่งยังมีมาจนปัจจุบันในสังเวชนียสถาน และโบราณสถานหลาย ๆ แห่งทั่วอินเดีย(ปัจจุบันยังมีการสร้างเสาอโศกจำลองในหลาย ๆ วัดในประเทศไทย)
คืนนี้ ณ ชายขอบพาราณสี เราเข้าพักและทานอาหารเย็นฝีมือแม่ชี ที่วัดไทยสารนาถอย่างเอร็ดอร่อยหลังจากเดินทางขึ้นรถ ลงเรือ เหนื่อยกายแต่สุขใจมาทั้งวัน(เราแอบสงสารพระท่านที่ก็เหนื่อยมาเช่นกันแต่ไม่ได้ทานอาหารเย็น ไม่รู้จะเป็นบาปหรือเปล่าสินะที่คิดอย่างนั้น)
๐๐๐
(ยังมีต่อ)