หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
บ้านทุ่งแสนสุขตอน11.
ดอกโสนบานแล้ว
โดย มณีดิน
หลังเลิกเรียน ผมเดินข้ามสะพานไม้หน้าวัดเพื่อกลับบ้านอีกฝั่งทางทิศตะวันตก เหลียวไปมองทางเหนือน้ำเห็นแต่สายน้ำไหลผ่านกอวัชพืชจำพวกต้นอ้อต้นแขม และแนวกอไผ่ที่อยู่ชายน้ำ ผมยืนกลางสะพานแล้วหันกลับไปตามน้ำริ้วผักบุ้งทอดยอดชายน้ำใสไหลอยู่ไหวๆ มีดงดอกโสนอยู่ฝั่งหน้าโรงสีข้าวดงใหญ่ กำลังออกดอกเหลืองอร่าม
ผมเดินถึงบ้านเปลี่ยนเสื้อผ้าเป็นชุดเก่ง กางเกงหูรูดตูดปะรูปใบโพธิ์ ไม่สวมเสื้อ บอกตามตรงสมัยผมเรียนหนังสือชั้นประถมสี่ ไม่มีการบ้านมากมายอะไร อย่างดีก็แค่หัดท่องสูตรคูณเป็นหลัก เก็บกระเป๋านักเรียนแล้วก็เหมือนว่าหมดภาระเสียสิ้น
แต่ไม่เลยเมื่อแม่ส่งเสียงเรียกเพื่อใช้งานบ้าน พี่เจนมีงานเตรียมอาหารให้หมูบนเล้า พ่อผมหรือ นั่งสูบบุหรี่อยู่ข้างๆประตูที่เปิดออกไปยังห้วยหน้าบ้าน พลางก็พ่นควันบุหรี่พุ๋ยๆ ควันสีขาวหม่นลอยเป็นเกลียว แสงจากหน้าต่างส่องเข้าเหลี่ยมหน้าและจมูกพ่อเด่นชัด ผมนึกในใจพ่อจมูกโด่งโค้งนิดๆ หล่อเหมือนกัน
“ครับแม่” ผมขานรับแล้วละสายตาไปจากใบหน้าพ่อ
“ดอกโสนบานแล้วลูก ไปเก็บมาให้แม่ซิ เดี๋ยวแม่จะตำน้ำพริกจิ้มดอกโสนให้กิน แถมไข่ดาวแปดแฉกให้ด้วยนะ” แม่มองสบตาแล้วก็หันไปทำงานในครัวต่อ
“ครับแม่”
ผมเดินไปหยิบตะกร้าที่แขวนอยู่ริมผนังห้องครัว ถ้าปกติมันคือตะกร้าใส่ปลาหั่นแล้วใช้เขย่าล้างน้ำให้หมดคาว แต่ทุกคราวที่ผมต้องไปเด็ดดอกแคบ้านหรือดอกโสนก็จะใช้ตะกร้าใบนี้ ใบที่แม่ใช้ตอกผิวไผ่สีสุกสานขึ้นไว้ใช้ มันเป็นตะกร้าครัวเรือนที่ใช้ได้สารพัดอย่าง
ผมเดินไปริมคลองหน้าบ้าน พายเรือออกไปตามน้ำ อันเป็นคลองคั่นระหว่างวัดห้วยคันและโรงสีเอี่ยมถ่ายฮวด น้ำในคลองใสสะอาดตา ผักบุ้งลอยฟ่องตามริมๆทอดยอดยาวย้วย ผมนึกถึงแกงปลาเทโพใส่ยอดผักบุ้งอวบๆ ผมกลืนน้ำลายที่สอออกมาพร้อมความรู้สึกอยาก น้าช้วนพ่ายเรือสวนมา บนเรือมีลอบตั้ง 2 ใบ พะยักหน้าทักทายกันสั้นๆ แล้วต่างก็ไปทำหน้าที่ของตน น้าช้วนคงไปหาที่วางลอบ ส่วนผมมุ่งไปที่ดงต้นดอกโสนริมคลอง
ต้นโสนดอกเหลืองพราว เป็นต้นพืชที่เกิดขึ้นเมื่อถึงฤดูน้ำหลาก เมล็ดที่ฝังอยู่ในดินค่อยๆงอกและเติบโต เหมือนตามน้ำขึ้นมา พอน้ำปริ่มฝั่ง ใสสะอาด ก็พอดีที่ต้นโสนสูงยาว ใบดกหนาและเริ่มแทงช่อดอกจากง่ามใบ ใบโสนดูไปแล้วก็คล้ายๆใบมะขาม ลำต้นโสนเป็นลำต้นเดี่ยวเรียวยาว เปราะ หักง่าย แต่เอนลู่ไปตามแรงน้ำและแรงลมได้ดี ต้นโสนนี่แหละเมื่อถึงวันลอยกระทง พวกเราเด็กๆก็จะตัดมาทำ”แพกระทง” ไว้ลอยได้อีกด้วย
ผมเสียบหัวเรือเข้าไปขัดอยู่ในดงต้นโสน เพื่อป้องกันการไหลลอยไปตามแรงน้ำที่พัดแรง ผมโน้มต้นโสนลงมาเด็ดดอกเหลืองๆใส่ตะกร้าทีละต้นๆ ต้นหนึ่งจะมีดอกกี่ช่อผมไม่รู้แต่ผมได้ดอกโสนเต็มตะกร้าเมื่อใช้เวลาเพียงครู่เดียว ดอกโสนบานไปทุกที่ที่มันขึ้น ชายคลองบ้านผมมักมีขึ้นเป็นระยะ ขึ้นอยู่กับว่า มีอะไรมาขวางกั้นมันก็ไม่เกิด
เรื่องเด็ดดอกโสนนี่ แม่ไม่เคยใช้พี่เจนกับพี่จันเลย เพราะว่าถ้ามาทีไรก็ได้ตะกร้าเปล่ากลับไปทุกที พร้อมเสียงบ่นพร่ำไม่เลิกรา
“แม่ วันหลังไปต้องมาใช้หนูเลย มีแต่แมงบุ้งไต่ยั้วเยี้ยไปหมด โอย หนูขนลุกขนพองหมดทั้งตัว” พร้อมกับเหลียวมาทางผมแล้วก็พูดเสียงดัง
“ใช้ไอ้ดำซิ มันไม่กลัวแมงบุ้งหรอก”
แม่ก็เลยใช้แต่ผม ซึ่งในความเป็นจริงมีตัวแมงบุ้ง หน้าตาน่าเกลียด มีขนยาวย้วย มันไต่ไปไต่มาตามต้นดอกโสนพร้อมๆกับที่ดอกโสนบานทุกปี แต่พอถึงเวลากิน ไม่เคยเห็นพี่เจนกับพี่จันกลัวเลย กินเอากินเอา เฮอะ ส่วนเจ้าทุยน้องผมน่ะหรือ กลับจากโรงเรียนก็เปลี่ยนเสื้อผ้าแล้วก็ไปนั่งอยู่หน้าจอทีวีขาวดำเครื่องใหญ่
ผมผูกเรือกับเสาสะพานหน้าบ้านแล้วเดินหิ้วตะกร้าใส่ดอกโสนเต็มใบ ผมก้มลงไปในคลองกดตะกร้าดอกโสนแล้วยกขึ้นเขย่าเพื่อล้างใบและสิ่งสกปรกออกไป ส่งให้แม่แล้วผมก็นั่งลงหน้าครกกับสากรอแม่จะสั่งให้ตำน้ำพริก แม่เหลียวมามองแล้วยิ้ม
แม่หยิบตะหลิวตักขี้เถ้าใต้เตาถ่านขึ้นมาโรยบนถ่านแดงๆเพื่อลดความร้อนแรงของถ่านที่กำลังคุโชน แม่เสียบหอมแดง 7-8 หัว กระเทียม 15 กลีบ พริกแห้งเม็ดใหญ่อีก 7 เม็ด ด้วยไม้เหลากลมแบบไม้เสียบลูกชิ้นแล้วแหย่เข้าไปใต้เตาถ่าน ตั้งกระทะบนเตา แม่เทหางกระทิลงไปพอประมาณ แล้วก็หยิบดอกโสนจากตะกร้าใส่ลงไป แม่ก้มลงไปหยิบไม้เสียบพริก หอม กระเทียมเผาส่งให้ผมโขลกรวมกัน ขณะที่แม่พลิกดอกโสนในกระทะจนได้ที่ แล้วตักใส่จานใบใหญ่ ดอกโสนต้มกระทิพร้อมกิน
ผมโขลกน้ำพริกเผาเพื่อใช้จิ้มกินกับดอกโสนต้มกระทิ ด้วยกำลังของเด็กๆชายคนหนึ่ง ชั่วพริบตาก็แหลกคามือ แม่โรยน้ำตาลทรายขาวลงในครก ให้ผมตำเคล้าอีกครั้ง แม่หยอดหัวกระทิลงไปผสมนิดหน่อย เพียงเท่านี้ น้ำพริกดอกโสนรสหวานหอมของแม่ก็ชวนน้ำลายไหล แต่ยังไม่จบกระบวนความ
แม่เทน้ำมันหมูลงกระทะที่ล้างสะอาด พอน้ำมันเดือดแม่ก็ตอกไข่เป็ดลงไปทีละฟอง แม่ยืนดูจนเห็นว่า ไข่ดาวเริ่มเหลือง จึงพลิกอีกด้านให้ถูกน้ำมันร้อนๆ ได้ไข่ดาวที่ไข่แดงสุกเป็นไตสีเหลือง ไข่ขาวเหลืองกรอบน่ากิน 4 ใบ แม่วางไข่ดาวลงบนเขียงแล้วก็ใช้มีดหั่นให้เป็นดาวแปดแฉก แต่ละแฉกติดทั้งไข่แดงและไข่ขาว
“ไข่ดาวสุกๆ ใครๆก็ชอบกินแต่ไข่แดง แม่ถึงต้องหั่นแปดแฉก จะได้กินทั้งไข่แดงและไข่ขาว
เหมือนๆกัน”
“ไข่ดาวทอดอย่างนี้ ชอบกินเฉพาะไข่แดงหรือไข่ขาว” แม่หันมาถามผม
“ไข่แดงครับ” แม่หัวเราะ
“นั่นละ ที่แม่รู้ว่าทุกคนก็ชอบไข่แดงทอดสุก ก็จะเลือกตักกินเฉพาะไข่แดง แล้วไข่ยาวใครจะกินล่ะ”
“พี่เจนไงแม่” แม่เขกหัวผมดังโปก แล้วแจง
“ก็พวกมึงกินไข่แดงจนหมด พี่เจนก็ต้องกินแต่ไข่ขาวซี” แม่หมายถึงพี่จัน ผมและไอ้ทุย
“เราเป็นพี่น้องครอบครัวเดียวกัน เวลากินข้าวก็ต้องกินพร้อมๆกัน ทุกคนก็จะได้กินเหมือนๆกัน แต่ก็ยังมีแย่งกินแต่ของดีๆอย่างมึงกับไอ้ทุย แม่ถึงต้องหั่นไข่ดาวเป็นแปดแฉกอย่างนี้แหละ เอาละ ไปเรียกน้องมาจากหน้าจอทีวี แล้วก็ไปตามพี่เจนกับพ่อมาด้วย”
ผมเดินไปเข็กหัวไอ้ทุยแล้วเปล่งเสียง “กินข้าว”
“พี่เจนแม่ให้มาเรียกไปกินข้าวเย็น น้ำพริกดอกโสนนะพี่”
“พ่อครับ แม่ให้ไปกินข้าวเย็นแล้วครับ”
พ่อหันมาแล้วดีดก้นบุหรี่ทิ้งเหมือนรู้หน้าที่และเวลา ส่วนพี่จันไปเรียนหนังสือชั้นมัธยมอยู่ที่ตลาดศาลเจ้าโรงทอง เรียกยังไงก็ไม่ได้ยิน
เย็นนั้น มีเพียงน้ำพริกเผาจิ้มดอกโสนแกล้มด้วยไข่ดาวแปดแฉกฝีมือแม่ ก็อร่อยเหลือ แต่พ่อผมต้องเพิ่มเติมด้วยต้มแกงสักอย่างจึงพอใจ
“กินแต่ผัด กินแต่ลวก ไม่ได้ซดน้ำแกงเลย ฝืดคอ” แม่จึงต้องจัดเต็มให้เป็นพิเศษทุกมื้อไป
บ้านผมใช้ชีวิตเรียบง่าย เก็บหาพืชผักและหมูหมากาไก่ตามฤดูกาล ยามไหนมีผักที่กินได้ชนิดไหนมากก็หาเก็บกินเอาตามนั้น ผักคะน้า ผักกาดขาว ต้องซื้อหามาจากตลาดไกล ถือเป็นของแพงและต้องควักเงินจ่าย แม่สอนว่าไม่น่านิยม ยิ่งยามนี้หน้าน้ำปริ่มฝั่ง ปลาในแม่น้ำมีให้ตกและซื้อหามาได้ง่ายๆราคาถูกๆจากชาวบ้านที่พายเรือเร่มาขาย แต่ถ้าหาได้เองก็ไม่ต้องเสียเงินเลย บางคืนแม่กับผมจะออกไปตกปลาริมคลอง ได้ปลามากินบ่อยครั้ง