เมืองลี้ ลำพูน2. ครัวตานน้อย วันปวารณาออกพรรษา
โดย ดำ จรกา-เรื่อง/ภาพ-ธงชัย เปาอินทร์
สายวันปวารณาออกพรรษาตามศาสนาพุทธ พุทธศาสนิกชนส่วนใหญ่มาทำบุญตักบาตรแด่พระสงฆ์ที่วัดที่ตนเองและครอบครัวศรัทธา พี่น้องกระเหรี่ยงบ้านห้วยต้ม อำเภอลี้ จังหวัดลำพูนก็เช่นกัน
เช้ามืดวันนี้ จึงตักบาตรทำบุญอุทิศส่วนกุศลแด่ญาติผู้วางวายและอุทิศแด่บุพการีผู้มีพระคุณ ซึ่งได้กล่าวไปแล้วว่า พี่น้องกระเหรี่ยงบ้านห้วยต้มกว่าหมื่นคน ทำบุญตักบาตรข้าวเจ้า ตักบาตรข้าวเหนียว ตักบาตรดอกไม้ ตักบาตรผักสดผลไม้ ตักบาตรแด่ครูบาวงศ์อริยะสงค์ที่เคารพบูชา อดีตเจ้าอาวาสวัดพระพุทธบาทห้วยต้ม
ผมไปยืนเฝ้าชมพลังความศรัทธาของพี่น้องกระเหรี่ยงตั้งแต่เช้ามืดของวันออกพรรษา จนครบถ้วนกระบวนการตามที่ครูบาวงศ์ได้สร้างทางบุญเอาไว้ให้ น่าสนใจคือ เมื่อเกิดความศรัทธา เกรงกลัวต่อบาป ย่อมเกิดความสงบสุขในสังคม
ตะวันขึ้นจนสายโด่ง ได้เวลาการนำปัจจัยไทยทานมาถวายแด่พระสงฆ์ เรียกกันว่าการถวายครัวตานน้อยหรือการทอดผ้าป่า พี่น้องกระเหรี่ยงอุ้มลูกจูงหลาน ผู้แก่ผู้เฒ่ามากันเป็นกลุ่มๆ บ้างก็มากันทั้งครอบครัว เครื่องบูชาที่แบกกันมาช่วงเวลานี้ประกอบด้วยจตุปัจจัยไทยทาน ประดับด้วยกิ่งไม้ใบเงินใบทอง เพื่อเตรียมมาถวายแด่พระสงฆ์ แต่ก่อนจะนำไปตั้งรวมกันรอการถวาย แต่ละครอบครัวจะแห่แหนไปรอบโบสถ์สามรอบเสียก่อน
บางกลุ่มมาด้วยมาดสนุกสนาน มีกลองยาว ฉิ่งฉาบ กับโหม่ง ตีกันดังลั่นสนั่นโบสถ์ เดินเวียนซ้ายสามรอบแล้วก็แบกเข้าไปรวมกัน ผู้คนที่แห่แหนกันมาถวายครัวตานน้อยมีจำนวนมากเหลือคณานับ ผู้ชายแต่งกายด้วยชุดประจำชาติพันธุ์ (เผ่า) ผู้หญิงก็แต่งตามสถานะ หญิงแต่งงานแล้วก็มีหลากสีสันกันไป แต่ถ้าเป็นชุดกระโปรงสีขาวลายทางสีชมพูหรือสีแดง ก็เป็นสาวโสด หรือเยาวชน หรือผู้ชายที่เป็นผู้ใหญ่ก็แต่งได้เมื่อเข้าวัดทำบุญ
ความวุ่นวายรอบโบสถ์ เป็นขบวนแห่ครัวตานน้อย หน้าโบสถ์เป็นกลุ่มผู้ใจบุญเดินวนเวียนกันยกเครื่องถวายไปไว้ในโบสถ์ ข้างๆต้นโพธิ์ใหญ่มีไม้ค้ำ นักเพลงดาบร่ายรำไปตามอารมณ์เพลง ขาดก็แต่ระบำรำฟ้อนอย่างชาติพันธุ์ บางกลุ่มนำของถวายไปเข้าโบสถ์หมดแล้วก็ออกมานั่งเรียงรอเวลาพระสงฆ์จะลงโบสถ์เพื่อรับครัวตานน้อยจากญาติโยม
พี่น้องกระเหรี่ยงที่เข้าวัด มีทั้งวัยชรา วัยกลางคน วันหนุ่มสาว และวัยเยาวชน ไม่พ้นหนูน้อยถูกกระเตงมาด้วยผ้ามัดกับอก มองไปทุกที่มีคนนั่งรอพระสงฆ์สวดพระธรรมตามธรรมเนียม ทุกขั้นบันไดในระเบียงแก้ว ไหล่เบียดไหล่ ดังนั้นภายในบริเวณวัดจึงมีแต่สีสันสดใสของเครื่องแต่งกายของพี่น้องกระเหรี่ยง ซึ่งเป็นเสื้อผ้าที่เขาถักทอด้วยมือจากเส้นฝ้ายจากไร่หลังเรือน
เมื่อถึงเวลาที่พระสงฆ์จะมารับการถวายครัวตานน้อย เสียงที่ดังเพรียกไปทั่วเงียบสงัด ทุกคนพนมมือไหว้ด้วยหัวใจใฝ่ธรรม เคร่งครัดจริงจัง เด็กๆหยุดเล่นซุกซน พนมมือแต้ ทุกครั้งที่พระสงฆ์ให้ศีลให้พร เสียงสาธุก็ดังกระหึ่มอย่างพร้อมเพรียง เป็นงานบุญที่เกิดแต่ศรัทธาและความตั้งมั่นในศีลธรรมความดีงามโดยแท้ จตุปัจจัยไทยทานที่ได้รับถวาย พระสงฆ์จะนำไปใช้ในวัตรปฏิบัติต่อไป