หน้าแรก
เว็บบอร์ด
บทความ
รวมรูปภาพ
ติดต่อเรา
ข่าวสาร
สวนป่าคลองตะเกรา ความลงตัวที่แตกต่าง
โดย ธงชัย เปาอินทร์ เรื่อง-ภาพ
ยูคาลิป ตอสอง
เป็นสวนป่าที่กรมป่าไม้รับมอบมาจากบริษัทฉะเชิงเทราทำไม้จำกัดและบริษัทเอื้อวิทยาพาณิชย์จำกัด แล้วก็ส่งมอบให้องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ รับไปดูแลต่อ ถือว่าเป็นสวนป่าขนาดเล็กที่สุดด้วยพื้นที่สวนป่าเพียง 5,549.60 ไร่ ท้องที่อำเภอท่าตะเกียบ จังหวัดฉะเชิงเทรา โดยมีคุณ นิเวศน์ ปานรอด เป็นหัวหน้าสวนป่าแห่งนี้ ภายใต้สังกัด องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้เขตศรีราชาและองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคกลาง
แรกทีเดียว ผมอยากจะขอลดการนำชมสวนป่าแห่งนี้ เพราะต้องเดินทางยาวไกลจากสวนป่าลาดกระทิงไปถึงสวนป่าท่ากุ่ม จังหวัดตราด แต่ด้วยดุลยพินิจของผอ.ออป.ภาคกลาง จอง มงคลสกุลฤทธิ์ จึงได้ตกลงเข้าชมก่อนเดินทางไกล พลาดไปละก็ไม่ได้เห็นของดี เกือบไปแล้วไหมล่ะพี่น้อง
ยูคาลิปตัส แถวเดี่ยวในไร่มันสำปะหลัง
คุณนิเวศน์ ปานรอด พาไปยังสวนป่ายูคาลิปตัส ตอสอง ได้เห็นการจัดการสวนป่าไม้เศรษฐกิจอายุสั้นอย่างยูคาลิปตัส พันธุ์ดีเพราะองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้มีสัญญากับบริษัท SCG สยามฟอร์เรสทรี และบริษัทดับเบิ้ลเอ ในการใช้กล้าไม้ปรับปรุงพันธุ์ของทั้งสองบริษัท
“ในสวนป่ายูคาลิปตัสตอสองที่เห็นนี้ เปิดให้ชาวไร่สมาชิกหมู่บ้านป่าไม้เข้าทำการเกษตรกรรมได้อีก” ในภาพจะเห็นว่า ยูคาลิปตัสตอสองนั้นต้นโตมากทีเดียว
“และแปลงใกล้กันนี้ ได้ทดลองปลูกยูคาลิปตัส 1.5x1.5 เมตร แบบสลับฟันปลา 2 แถว ระยะห่างระหว่างแถวยูคาลิปตัส 4.5 เมตร ช่วงนี้แหละที่เปิดพื้นที่ให้ชาวไร่ทำการเกษตรอายุสั้นได้ แปลงที่เห็นนี้ อายุเพิ่งจะปีเศษๆ รอบตัดฟันสั้นมาก เรากำหนดไว้แค่ 3 ปี จะเห็นว่า ปีเศษๆต้นยูคาลิปตัสพันธุ์ดีที่ปรับปรุงพันธุ์แล้วนั้น เติบโตเร็วมาก อีกปีเศษๆก็จะตัดไม้ยูคาลิปตัสออกจำหน่าย นี่เป็นผลพวงการทดลองการปรับระยะปลูกที่เหมาะสมครับ”
จากนั้น คณะออป.ภาคกลาง พาไปยังแปลงสุดท้ายของสวนป่าคลองตะเกรา คราวนี้ พวกเราลืมเวลาที่เกร็งๆ เรื่องไปตราดแล้ว
อายุ ปีกว่าๆ รอบตัดฟันสั้นแค่ 3 ปี
“แปลงนี้ แตกต่างไปอีกครับ เป็นการปลูกไม้ป่าเศรษฐกิจอายุยาว เช่นไม้สัก ด้วยระยะห่างระหว่างต้น 2 เมตรแบบแถวเดียว ระยะห่างระหว่างแถว 8 เมตรหรือ 100 ต้น/ไร่ ในระหว่างช่องว่าง 8 เมตร ปลูกด้วยไม้ป่าเศรษฐกิจอายุสั้นคือยูคาลิปตัส ปรับปรุงพันธุ์แล้ว ด้วยระยะห่างระหว่างต้น 1.5 เมตร แบบสลับฟันปลา 2แถวของยูคาลิปตัสนี่ห่างจากแถวต้นสัก ข้างละ 3.5 เมตร”
“ระหว่างแถวต้นยูคาลิปตัส ข้างละ 3.5 เมตร ชาวไร่ปลูกพืชไร่ตามชอบ เช่นมันสำปะหลัง ข้าวโพด ข้าวไร่ ได้ทั้งนั้น”
หน.นิเวศน์ ปานรอด
“ปี 1-20 ปี ชาวไร่ทำไร่ในสวนป่ารูปแบบนี้ได้ตลอดไป รายได้ระยะสั้นของสวนป่าคือ ปีที่ 4 ปี ตัดไม้ยูคาลิปตัสออกขายเป็นรายได้ แล้วก็ปล่อยตอ 2-3-4 จนถึงปีที่ 20 ต้นสักเติบโต อัตราการเจริญเติบโตเริ่มลดลง ลำต้นเปราตรงจากการบังคับของยูคาลิปตัส จำเป็นต้องตัดสางขยายระยะเมื่อไม้สักอายุ 20 ปี ใช้ประโยชน์ได้ดีและขายเป็นเงินเข้าสวนป่าได้ หรืออาจตัดหมดในปีที่ 30 “
“รูปแบบวนเกษตรที่สวนป่าคลองตะเกรา นำไปใช้เป็นต้นแบบให้เกษตรกร สามารถปลูกป่าไม้เศรษฐกิจอายุยาวเช่นไม้สัก ไม้พะยูง ไม้ชิงชัน ไม้ประดู ไม้ยาง ไม้ตะเคียนทอง ฯลฯ ซึ่งคำตอบที่มักเกรงกริ่งกันว่า จะเอาอะไรกินระหว่างที่รอไม้ป่าเศรษฐกิจอายุยาว เห็นแล้วชัดเจนนะครับ”
วนเกษตรที่ปรับเปลี่ยนเพื่อให้ได้ประโยชน์ยั่งยืนทั้งไม้ป่าเศรษฐกิจอายุยาวและพืชไร่
เรื่องนี้มีความเป็นจริงแท้เทียวครับ ถ้าวันนั้นผมร้องขอให้ข้ามไปด้วยความวิตกกังวลเรื่องระยะทางและเวลาแล้วไซร้ ผมคงพลาดเรื่องดีๆ ที่นักวิชาการป่าไม้ขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ ภาคกลาง คิด วิเคราะห์ แล้วตัดสินใจนำมาปฏิบัติ ผมคงไม่มีเรื่องนี้มาเขียนให้เพื่อนๆได้รับรู้
“จะโทษใครได้นอกจาก โทษอดีตนักวิชาการป่าไม้แก่ๆ วิสัยทัศน์คับแคบแบบคนโบราณ ฮา”
เรื่องนี้ เขียนได้สั้นๆ เพราะสวนป่าเล็กๆ แต่แนวคิดยิ่งใหญ่แบบตะลึงจังงังกันเชียว ละหนอ
สรุปว่า สวนป่าคลองตะเกรา เคยปลูกยางพาราไว้ก่อนนั้น ในปี 2561 ได้สำรวจปริมาณน้ำยางที่จะได้คาดว่า 105 ตัน และกรีดได้ไปแล้ว 71.17 ตัน นำเงินรายได้เข้าองค์กร ออป. 2,975,407 บาท สำรวจและเตรียมตัดสวนป่ายูคาลิปตัสเก่าออก 2,450 ตัน ในปี 2561 เพื่อปลูกใหม่ด้วยรูปแบบใหม่เพื่อให้ผืนป่าแห่งนี้ได้ประโยชน์ทั้งภาครัฐวิสาหกิจคือ ออป.และสมาชิกชาวไร่ที่ต้องอาศัยผืนป่าแห่งนี้ทำกินเลี้ยงครอบครัวอย่างยั่งยืน
ส่วนรูปแบบดังกล่าวมานั้น เหมือนเป็นแปลงสาธิตให้เกษตรกรใกล้เคียงนำไปวิวัฒนาการการประกอบอาชีพได้ สนใจเข้ามาชมและศึกษาได้ที่ โทร.038-508141 องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้วันนี้ ไม่ได้ทำตามสั่งจากกรมป่าไม้ หากแต่คิดพิจารณาและหาทางทำเพื่อผลประโยชน์ของประชาชนและองค์กรแบบพึ่งพาและยั่งยืน